Geschiedenis

De Turkssprekende Koemannen en Jaszygian volken, die op de vlucht waren voor de Tataren, kregen in 1239 een schaars bevolkte streek (het huidige Kiskun) door koning Béla IV toegewezen. Ze kregen daar privileges en een hoge mate van onafhankelijkheid, in ruil voor militaire diensten. Op de plaats waar nu Kiskunfélegyháza is gelegen, was destijds al een stadje met een kerk, waarvan de naam voor het eerst in 1389 als "Feledház" werd vermeld.

Nadat de Turken Hongarije binnenvielen, en de inwoners van Feledház ombrachten bleef het 200 jaar onbewoonbaar, en duurde het tot 1743 voor er zich weer gezinnen gingen vestigen. Binnen 2 jaar herkregen deze 219 families hun rechten als vrije boeren en hun zelfbestuur. Daar op volgend ontwikkeld het stadje zich snel naar een inwonerstal van 17.000 in 1843.

Vanwege de snelle ontwikkeling vestigde het gerechtshof van Klein Koemanië (Kiskun) zich hier in 1753, zodat dit stadje het middelpunt werd van 8 Koemaanse nederzettingen en 34 boerderijen. Een extra impuls volgde toen Koningin Maria Theresa deze gemeenschap tot marktplaats uitriep; mede daardoor ontwikkelde het stadje zich tot een belangrijk centrum. De taalschool (gymnasium) die in 1809 gesticht werd trok uit alle streken studenten aan, zelfs uit het buitenland. De inwoners van het stadje hebben alle reden om trots te zijn op het feit dat schrijvers en dichters als Sándor Petőfi, Ferenc Móra en József Darvas zich onder hun studenten bevonden.

Toen klein Koemanië werd ingelijfd bij het landenstelsel en het district niet langer een onafhankelijke status had verloor Kiskunfélegyháza een groot deel van zijn betekenis als cultureel en economisch centrum. Deze neergaande spiraal zette zich door gedurende de daar op volgende oorlogen. De industrie van het stadje ontwikkelde zich aan het eind van de 19e eeuw. Er zijn verschillende fabrieken, waaronder een schoenenfabriek, die tegenwoordig ook in het Duits zijn waren aanprijst. Eind 2005 is er aan de rand van het stadje een Tesco geopend.

Het aanzien van het stadje is pas de laatste decennia veranderd. Aangezien de oude 5 dwars door het stadje liep was er voor de opening van de nieuwe tolweg eind 2005 veel doorgangsverkeer. Toch heeft het stadje kans gezien om naast de moderne gebouwen en het doorgangsgedeelte van de autoweg de atmosfeer van zijn oude straatkanten te behouden, mede door zijn open karakter met bloeiende bloementuinen en goedverzorgde parken.

Ieder jaar wordt er tijdens de stads-stichtingsdagen in mei en op 21 augustus op het Béke Tér vuurwerk afgestoken, begeleid door muziek. Een spektakel waar het hele stadje voor uitloopt en waar ook wij reikhalsend naar uitkijken! Het stadje is ook een openlucht/zwembad met geneeskrachtig water rijk. Een volledige beschrijving vindt u bij kuuroorden.

Gedenktekens en -huizen

Straatnamen, standbeelden en gedenktekens van diverse, beroemde Hongaren weerspiegelen de trots van het Hongaarse volk op hun erfgoed. Diverse geboortehuizen zijn als museum ingericht. Op de muur van de apotheek op de Korona utca ( op het geboortehuis van de kunstschilder Holló László (1887-1976) prijkt het gedenkplaatje, en zijn borstbeeld staat in het nabijgelegen parkje.

In het centrum staat een standbeeld van de beroemde dichter en vrijheidsstrijder Sándor Petőfi (Sándor Petrovics- 1823-1849), wiens vader (István Petrovics) in het Hattyá-huis (zwanenhuis) in Kiskunfélegyháza woonde. Het zwanenhuis werd begin 1800 gebouwd en Sándor Petőfi's vader had er tussen 1824-1830 zijn slagerszaak. In het Petőfi-gedenkhuis (Petőfi u. 7) worden voorwerpen bewaard die herinneren aan de familie van Petőfi. In 1848 schrijft Sándor Petőfi over dit stadje; "Deze stad is mijn geboorteplaats...." Zijn gedicht "Szüloföldem" (Mijn geboorteplaats) is in zijn handschrift bewaard gebleven.

Naast Sándor Petőfi heeft het stadje nog een grote Hongaarse schrijver voortgebracht: Ferenc Móra (1879-1934). Ferenc Móra vereeuwigde in dichterlijk proza het lot van het gewone volk. Ter gelegenheid van zijn 125e geboortedag is in 2004 een standbeeld van het geplaatst. Het geboortehuis op nr. 19 van de naar hem genoemde straat, is eveneens als museum (half maart tot 31 oktober, wo t/m vr 9h) ingericht. Daar zijn de persoonlijke bezittingen van Móra, de werktuigen van de bontwerkplaats van zijn vader en de keuken van zijn moeder te zien.

Gedenkwaardige gebouwen

De oorspronkelijk in barokke stijl gebouwde residentie van een Komaanse hoofdman (`kapitány'), ofwel het voormalig Provinciehuis, ook wel 'groot huis' of 'geel huis' genoemd biedt onderkomen aan het Kiskunmuseum. (Dr. Holló Lajos u. 9; di.-zo. 10-18 u.) U kunt ook de vroegere kerker bezoeken. De Kiskunság regio was eens ondenkbaar zonder windmolens. In 1855 waren er in Kiskunfélegyháza 62 werkende molens, maar tegenwoordig zijn er nog maar enkele over. Op de binnenplaats van het Kiskunmuseum staat een windmolen uit 1860.

Op de hoek met de Kossuth Lajos utca staat het gemeentehuis, gebouwd tussen 1909 en 1911, uitbundig versierd met boerenmotieven. Met de kleurrijke bloemfiguren op de muren, de glimmende dakpannen en de keramische ornamenten, afkomstig van de bekende Zsolnay fabriek uit Pécs, vormt dit raadhuis een van de mooiste voorbeelden van de Hongaarse Jugendstil.

Zowel in de expositieruimte van het stadhuis, als in het bijbehorende Móra Ferenc Müvelődési Központ wordt regelmatig kunst tentoongesteld.

Verderop in dezelfde straat staat één van de vele (roomskatholieke) kerken die het stadje rijk is. Deze kerk stamt uit 1880 en is de afgelopen jaren (2004/2005) weer opnieuw in de verf gezet, terwijl het terrein er omheen grondig opgeknapt werd. Na de pestepidemie tijdens de eervorige eeuw, hebben vele steden en dorpen standbeelden opgericht van de Maagd Maria of de Heilige drie-eenheid. Waarschijnlijk was het standbeeld op de pilaar naast de Sint István kerk van een dergelijke orde. Dit standbeeld is in de loop van 2006 van zijn sokkel gehaald en het is niet duidelijk of het in de nabije toekomst teruggeplaatst wordt.

Op het Béke Tér bevindt zich o.a. de achttiende-eeuwse Onze Lieve Vrouwekerk (Sarlós Boldogasszony), met zijn preekstoel en zijaltaren in rococo-stijl. Deze kerk is in de loop van 2006 opnieuw in de verf gezet, en links van de kerk zijn een aantal gedenkstenen geplaatst.

Voor de kerk, op het Vredesplein (Béke Tér) staat het barokke standbeeld van de 'Smartelijke Christus' , voorheen het ook wel 'het treurende beeld' genoemd. Deze mooie gegolfde, geschilderde zandstenen schepping is in 1774 uitgehouwen en het jaar daarop geplaatst.