Via onze website kwam ik in contact met Ina en Wim, een Hollands echtpaar dat van Hongarije sinds 4 jaar hun woon- en werkplek gemaakt hebben. Mijn man en ik werden uitgenodigd voor een "hollandse bak", en daar zeiden we uiteraard geen "nee" tegen.

We werden gastvrij ontvangen en één van de eerste dingen die ons opvielen, waren de heksenpoppen die (binnen en buiten) het huis opsierden. Zelfs een bezoek aan de kleinste ruimte van het huis ging niet zonder oog in oog te staan met een heksenpop. Ik was wel nieuwsgierig waar die voorliefde vandaan kwam, en toen het onderwerp eenmaal aangesneden was, was het hek van de dam....

"Ik ben altijd al gek op heksen geweest" vertelde Ina enthousiast. "Toen ik destijds iemand tegenkwam die ze voor mij wilde maken bedacht ik me geen twee maal. In ons vorige huis hingen ze aan een hoog plafond waardoor het net leek alsof ze vlogen. In Hongarije zijn de huizen wat lager, maar voor mijn gevoel horen ze hier helemaal thuis."

Tijdens het vertellen werden we door het huis geleid zodat we ook de heksen te zien kregen die we in eerste instantie over het hoofd gezien hadden. Bij deze rondleiding viel ons oog op een aantal traditionele Hongaarse gebruiksartikelen, die eveneens ter decoratie in het huis opgesteld stonden, waaronder...tja hoe kan het anders...een heksenketel. "Ja", vertelde Ina glimlachend, "Die kon hier natuurlijk niet ontbreken".

Wat in de (Hollandse) volksmond een heksenketel is, heet in Hongarije een bogrács en is hier een artikel dat in veel huishoudens nog gebruikt wordt. Deze ketels, die er in allerlei vormen en maten zijn, worden gebruikt voor het bereiden van traditionele gerechten, waarbij ze -al dan niet aan een driepoot- boven het vuur gehangen worden.

Als trouwe Hongarijeganger was een heksenketel voor mij geen nieuwigheid; wij koken zelfs ons water hier in een bogrács boven het vuur. Het verschil in modellen was me ook niet ontgaan, maar de juiste toepassing helaas wel.

"Er zijn verschillende modellen voor het bereiden van vlees- of visgerechten, en er zijn platte schalen voor het grillen van vlees. De ketels worden gebruikt voor stoofpotten en (vis)soepen. De modellen voor soep neigen aan de bovenkant naar binnen, die voor vlees naar buiten. Er is zelfs een speciale kleine (tafel)uitvoering voor sausjes, aan een klein standaardje gehangen", vertelde Ina, terwijl ze enthousiast met een gigantische houten, geperforeerde pollepel aan kwam zetten.

"Wij zijn bij de mensen thuis geweest en hebben gezien hoe deze pollepels gebruikt worden, dat geeft natuurlijk een extra dimensie aan zo'n voorwerp. Die gaatjes zitten er niet zomaar in! Achter elk voorwerp zit een verhaal." Nadat Ina weer een heerlijke hollandse bak koffie had ingeschonken, kreeg ik het verhaal van de website te horen. Ina is namelijk druk bezig de Hongaarse traditionele gebruiksartikelen te promoten.

Als heksenliefhebber is het Ina natuurlijk ook niet ontgaan dat er met Halloween in het vooruitzicht behoorlijk wat belangstelling bestaat voor de heksenketels."Ik denk dat iedere vrouw wel iets van een heks in zich heeft, maar dat is niet de eigenlijke doelgroep," legde Ina uit. "Ik ben op het idee gekomen om deze artikelen, o.a. via internet te verkopen, doordat ik regelmatig mensen spreek die hier op vakantie geweest zijn en achteraf spijt hadden dat ze niet de kans gezien hebben iets dergelijks mee naar huis te nemen. Wie eenmaal in Hongarije geweest is, zal het land niet makkelijk vergeten, en met een hongaarse ketel of bankje haal je toch een stukje Hongarije in huis!"

Hoewel Ina slechts twee keer per jaar in Nederland komt, spreekt ze veel landgenoten omdat haar man makelaar is. "Mede door de verkoop van huizen komen we bij veel Hongaren thuis. Daar ben ik ook in contact gekomen met de gebruiksartikelen en verliefd geworden op de Hongaarse houten bankjes. Helaas zijn ze vaak in hele slechte staat, dus laten we ze naar traditioneel model namaken, met hout van een degelijke kwaliteit. Via het bouwbedrijf kennen we veel Hongaarse vaklui, waarvan een aantal de bankjes met de hand vervaardigen."

Tijdens dit verhaal werd ik weer de woonkamer ingetroond waar ze een van de showmodellen heeft staan. Ik moest denken aan mijn eigen Hongaarse bankje, compleet met houtworm, dus wist ik precies wat ze bedoelde.

Zelfs achter sommige bankjes zit een verhaal. Zo werd het populaire klepbankjes model vroeger gebruikt door de vrijgezelle dochters om hun zelfgemaakte, geborduurde uitzet in te bewaren.